Slapen en borstvoeding

En, slaapt ‘ie al door?

Een vraag die je al snel kan krijgen wanneer je net ouders bent geworden. Wat is ‘doorslapen’ eigenlijk? En moet een kindje wel een hele nacht aan één stuk doorslapen? Het is juist normaal en biologisch gezien noodzakelijk dat kinderen niet meteen hele nachten doorslapen.
Maar wat als je kindje problemen lijkt te hebben met lekker in slaap vallen? Wat kun je dan doen? Gelukkig komen veel ouders hetzelfde tegen en hebben ze de volgende tips voor je!

Hoe kun je je kindje laten slapen?

In slaap drinken

Je kunt je kindje zichzelf in slaap laten drinken aan je borst. Een vol buikje, mama dichtbij en een beetje van de hormonen oxytocine en cholecystokinine (CCK) maken je kindje relaxt en slaperig. In slaap vallen is geen probleem!
Wanneer je het idee hebt, dat je kindje niet echt honger meer heeft, maar nog wel wil zuigen om in slaap te vallen, kun je hem/haar aanleggen aan de leegste borst. Zodoende krijgt je kindje niet nog hele grote hoeveelheden voeding binnen, maar kan het wel even zuigen om in slaap te vallen.
Je kunt je kindje niet verwennen door het in slaap te laten vallen aan je borst. Elk kindje leert uiteindelijk om zelf in slaap te vallen zonder jouw borst. Eigenlijk is het in slaap drinken de perfecte truc die je als mama hebt om je kindje in slaap te krijgen!

In slaap drinken

Bij mama in slaap vallen

De meest veilige en vertrouwde plek om in slaap te vallen, is bij mama of papa.

Je kunt je kindje bij je dragen op de arm of in een draagdoek. De meeste kindjes vinden dit heerlijk. Ook op deze manier rondlopen of wiegen werkt fantastisch. Vooral huilbaby’s en kindjes met reflux(achtige) klachten hebben hier baat bij, omdat tegelijkertijd de voeding kan zakken en ze niet meteen op hun rug hoeven te liggen, waarbij de voeding vaak al snel omhoog komt.
Het klinkt misschien gek, maar eentonige en wat harde geluiden kunnen ook slaapverwekkend zijn voor kindjes. Denk dan aan een stofzuiger, droger, afzuigkap, autorijden, etc.
Eentonige bewegingen werken soms ook goed. Draag je kindje dus tijdens je wekelijkse dweilbeurt, het stofzuigen of je yoga-oefeningen.
Wiegen en schommelen is heerlijk voor kindjes. Er zijn al heel wat kindjes (en ouders) in slaap gevallen in een schommelstoel.

In een bedje slapen

Wil je je kindje graag in een bedje laten slapen, dan zijn er verschillende manieren om hier ook een fijne en geborgen plek van te maken.

Verwarm het bedje even voor met een warm kruikje of pittenzakje. Hierdoor schrikt je kindje niet wakker van een koud bed. Laat de pittenzak er niet bij liggen om oververhitting te voorkomen.
Hou je kindje nog even vast of voedt het voordat je hem/haar in bedje legt. Veel kindjes vinden het fijn als ze een beetje ingepakt zijn, omdat dit voor geborgenheid zorgt. Zorg er wel voor dat hij het niet te warm krijgt en baker liever niet strak in, omdat je kindje dan geen hongersignalen meer af kan geven. Het geborgen gevoel kun je ook bereiken door een opgerolde handdoek in de flanken.
Druk na het neerleggen nog even zachtjes met je handen op de plekken waar je je kleintje hebt vastgehouden.
Maak het bedje strak en kort op voor een geborgen gevoel. Dit kun je versterken door het hoofdeind van het bedje op te maken met een gedragen shirt van jezelf.

Handig om te weten

Veel oma’s, tantes en buurvrouwen zullen je het advies geven om je kindje aan te leren om in een bedje te slapen. Dit was tenslotte het advies dat zij destijds massaal kregen. Anders zou je je kind maar verwennen. Een kindje moet zelf leren in te slapen en de hele nacht doorslapen. Huilen hoorde hier nu eenmaal bij.
Allereerst bestaan er geen gemiddelde baby’s. Elk kindje zal zijn eigen interne klokje hebben en kan ook wisselen in dit ritme.
Ten tweede voeden verschillende groepen ouders hun kinderen al eeuwenlang op. En ook de ouders die kinderen bij zich laten slapen en niet laten doorhuilen, hebben geen van allen kinderen die in hun puberjaren nog steeds niet in hun eigen bed slapen ;-)
Tegenwoordig weten we dat een kindje extreem (lang) laten huilen, ook geen zin heeft. Een kindje voelt zich hierdoor niet veilig – want ook al huilen ze, mama komt niet – en bovendien kan hysterisch huilen neurologische schade veroorzaken.

Dus: volg je eigen gevoel en kijk naar wat je kindje nodig heeft. Dit kan je soms meer rust (en slaap) opleveren, dan je krampachtig vasthouden aan diverse (elkaar tegensprekende) adviezen.

Hoe overleef je de nachtvoedingen?

Doorslapen doen de meeste kindjes pas na hun eerste verjaardag. Het is dus normaal dat je kindje om één of meerdere nachtvoedingen vraagt. Mocht dit echter wel heel erg vaak zijn, dan bestaan er verschillende trucs om er voor te zorgen dat je kindje tussendoor wat langer slaapt.

Hoe kun je je kindje ’s nachts iets langer laten doorslapen?

Probeer overdag wat vaker te voeden, of ‘tussendoorslokjes’ te geven. Waarschijnlijk slaapt je kindje dan ’s nachts wat langer door.
Clustervoeden: biedt ’s avonds een paar keer ongeveer elk half uur de borst aan i.p.v. elke 3-4 uur.
Wisselvoeden: geef bij de laatste voeding 4-6 borsten. Dus i.p.v. één keer wisselen, doe je dit 3 of 5 keer zodra je kindje wat uitgedronken lijkt te zijn. Hierdoor worden je borsten goed leeggedronken, waardoor je kindje ook toekomt aan de vette achtermelk en dus meer verzadigd is.
Droomvoeding: geef je kindje de borst terwijl hij/zij nog slaapt en jij op het punt staat te gaan slapen. De meeste kindjes happen automatisch aan als je ze tegen je blote borst en tepel legt. Jullie krijgen hierdoor beiden een lekker loom gevoel, waardoor je heerlijk naar dromenland kunt.
Geef ook een droomvoeding als je zelf even wakker wordt voor een glaasje water of toiletbezoek. Zo voorkom je dat je kindje wakker wordt als je net weer in slaap was gevallen.
Twee borsten: probeer ’s nachts twee borsten te geven i.p.v. één. Zo kun je de tijd tussen de voedingen wellicht wat verlengen.
Borstcompressie: pas borstcompressie toe tijdens het voeden om je borst goed leeg te krijgen. Bij borstcompressie druk je je borst samen (met een zo groot mogelijk deel van je hand) en hou je de druk op dezelfde plaats een tijdje vast. Wanneer je kindje even adempauze neemt, laat je je hand los en pak je even later een ander deel van je borst voor compressie.

Je kindje wakker houden tijdens de nachtvoeding

Sommige kindjes melden zich met enige regelmaat voor een nachtvoeding, maar vallen vervolgens al snel in slaap. Om zich een half uur later opnieuw te melden. Hieronder tips om een voeding efficiënter te laten verlopen.

Laat je baby bij je op de kamer slapen om zo snel mogelijk de voedingssignalen op te pikken. Hierdoor verspeelt je kindje ook geen energie aan huilen en verloopt een voeding efficiënter. Leg je kindje aan bij de eerste voedingssignalen, zoals onrustig bewegen, smakken in de slaap, etc.
Bij een pasgeborene kan je met de tepel de lipjes strelen. Of de mondhoek zachtjes aanraken. Een pasgeboren baby opent dan automatisch zijn/haar mondje, zelfs als hij half slaapt. En hapt op automatische piloot aan. Een andere methode is om met je tepel van zijn/haar oortje tot aan de mondhoek te strelen, over het kaakje. Ook dat stimuleert je kindje om aan te happen.
Pas zoveel mogelijk huid-op-huidcontact toe. Hierdoor zal je kindje alerter zijn en meer reflexmatig drinken. Stroop de mouwtjes op, kleed je kindje niet te warm aan en laat hem/haar dus zoveel mogelijk van je huid voelen. Draag dus ook liever geen BH of een voedingsbeha waarbij zoveel mogelijk van je huid bloot is.
Friemel aan het oortje, wrijf onder het kinnetje/voetje of in de handpalmpjes, masseer het ruggetje. Alles om je kindje alert te houden.
Borstcompressie: pas borstcompressie toe tijdens het voeden, zodat de melk lekker blijft stromen en je kindje geen kans krijgt om in een diepe slaap te vallen. Bij borstcompressie druk je je borst samen (met een zo groot mogelijk deel van je hand) en hou je de druk op dezelfde plaats een tijdje vast. Wanneer je kindje even adempauze neemt, laat je je hand los en pak je even later een ander deel van je borst voor compressie.
Wisselvoeden: wissel meteen van borst zodra je kindje loslaat en geef 4-6 borsten. Dus i.p.v. één keer wisselen, doe je dit 3 of 5 keer zodra je kindje wat uitgedronken lijkt te zijn. Hierdoor worden je borsten goed leeggedronken, waardoor je kindje ook toekomt aan de vette achtermelk en dus meer verzadigd is. Hierbij kun je ook van houding wisselen.

Wat als alle voorgaande tips niet helpen?

Bedenk dat je niet de enige bent! Veel moeders kampen met dezelfde gebroken nachten en het is ook iets dat normaal is voor een kindje. Alleen past het niet altijd even makkelijk in ons volwassen (werk)leven…

Voed liggend op bed en laat je kindje bij je (in de buurt) slapen. Hierdoor hoef je niet je bed uit om te voeden en slapen jullie zo weer verder.
Ga vroeg naar bed en kijk tijdens de nachtvoedingen niet op je wekker. Zet deze desnoods achterstevoren!
Slaap overdag zo mogelijk een beetje bij. Kindjes die zich met enige regelmaat melden in de nacht, zullen ergens overdag periodes van langere slaap hebben. Grijp je kans en kruip ook even op de bank of in je bed.
Bedenk dat je in elk geval niet uit je warme bed hoeft om een flesje klaar te maken met je voeten op de koude keukenvloer.
Het indikken van moedermelk zorgt er niet voor dat je kindje langer doorslaapt. Integendeel…

Cursus: De Vlaamse osteopaat Anja Caers heeft ook een hele fijne online cursus ontwikkeld waarmee je je kindje (op een borstvoedings-)vriendelijke manier zelfstandig kan leren in slaap te vallen: ‘Liefdevol Zelfstandig Slapen’ (vanaf 4 maand - 4 jaar).

Oorzaken van frequente nachtvoedingen

Wat is normaal?

Nachtvoedingen zijn normaal voor zowel borstvoedings- als kunstvoedingskindjes. Baby’s zijn gemaakt voor nachtvoedingen. Kindjes die al heel snel doorslapen en een beetje te kalm zijn, kunnen soms ook ondervoed zijn. Ze worden dan eenvoudigweg niet wakker van hongersignalen, omdat ze daar te weinig energie voor hebben. Blijf dus altijd alert.
Als je kindje doorsliep, kan het zijn dat hij/zij weer een tijdje niet doorslaapt. Dat is normaal. Doorslapen doen de meeste kindjes pas vanaf hun eerste verjaardag. Veel kindjes zijn pas in staat om zelf weer in te slapen, ook bij ongewone gebeurtenissen, rond hun vierde jaar.

Wat kan er ook aan de hand zijn?

Wanneer je kindje ziek is, veel indrukken opdoet, bang is of wanneer je productie terug gelopen is, kan hij/zij zich ’s nachts ook extra melden voor een voeding. In het laatste geval doe je er goed aan om je kindje lekker vaak te laten drinken. Binnen een mum van tijd is je productie dan weer op peil! Mooi systeem!